Biurowe pakiety
zintegrowane
Rozdział I WSTĘP
Pakietami biurowymi, nazywamy czasami office, nazywamy zestawy aplikacji służące do pracy w biurze. Zawierają one zazwyczaj: edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, program graficzny, bazę danych i wiele innych. Podstawową cechą tych pakietów jest możliwość ich współdziałania, wymienność danych i duża integracja. Dla polskiego użytkownika najważniejsze jest możliwość pracy w języku polskim i właściwa jego interpretacja (np. w przypadku sortowania). Pakietów takich jest całkiem sporo i to zarówno komercyjnych, jak i bezpłatnych.
W poniższej pracy zostano opisane i skonfrontowane następujące pakiety aplikacji biurowych:
Pakiety biurowe w konfrontacji
Kupując tak ważne narzędzie, jakim jest pakiet biurowy, nie warto podejmować pochopnych decyzji. Porównując aplikacje firm Star Division i Lotus z konkurencyjnymi produktami Microsoftu i Corela, podpowiemy Ci, czym charakteryzuje się dobre oprogramowanie i jak wybrać pakiet na miarę własnych potrzeb.
Niekwestionowanym liderem na rynku oprogramowania biurowego jest Microsoft, mimo iż Office 97 kosztuje więcej od większości pozostałych pakietów. Na podstawie testu porównawczego dostępnych pakietów - Lotus SmartSuite 9.0 Millennium Edition (wersje testowe 11/98, 1-3/99), Corel WordPerfect Suite 8 (wersje testowe 12/97), Microsoft Office 97 i Microsoft Star Office 5.0 - sprawdziliśmy, czy wydajność i możliwości Office 97 uzasadniają jego rynkowe przodownictwo. O popularności pakietu w Polsce decyduje także fakt, że pakiet jest dostępny w polskiej wersji.
Metodologia testów
Oceniliśmy kolejno wszystkie składniki pakietów - edytor tekstowy, arkusz kalkulacyjny, grafikę prezentacyjną i PIM (program do zarządzania informacjami osobistymi) - oraz stopień zintegrowania. W przypadku pakietów dostępnych w kilku wersjach wybieraliśmy do testów wersję standardową.
Poszczególne aplikacje zostały ocenione pod względem kilku odpowiednio wyważonych kryteriów. Wyniki testów oraz szczegółowe oceny (łączne i według kryteriów) przedstawiono w ramkach na końcu każdego porównania.
Łatwość obsługi ciągle w cenie
Jak wykazała nasza ankieta, większość producentów rozmija się w kolejnych wersjach pakietów z życzeniami użytkownika. Najbardziej pożądana okazała się nie funkcjonalność, lecz łatwość użytkowania aplikacji, w kolejności także niezawodność. Pod tym względem niezadowolenie wyraziła część użytkowników Office'a - przede wszystkim ze względu na zawieszanie się aplikacji.
Co najważniejsze?
Oprócz najistotniejszych cech oprogramowania biurowego, interesowało nas, który ze składników jest najczęściej używanym narzędziem pakietu. Jak się okazało, pierwsze miejsce zajęły - i to z dużą przewagą - edytory tekstowe: 40 procent ankietowanych określiło je jako podstawową aplikację. Na drugim miejscu uplasowały się arkusze kalkulacyjne - 25 procent głosów. Pozycję trzecią dzielą między sobą programy do zarządzania informacjami osobistymi (popularne PIM-y) i bazy danych - obie kategorie są preferowane przez 15 procent ankietowanych. Ostatnie miejsce należy do grafiki prezentacyjnej, która otrzymała 5 procent głosów.
Różnice?
Podobieństwo pakietów jest o wiele większe, niż można by przypuszczać na pierwszy rzut oka. Poszczególne polecenia i funkcje są w 80 do 90 procent identyczne we wszystkich testowanych pakietach. Pewne różnice można znaleźć przy zastosowaniach nietypowych, np. funkcjach integracji internetowej czy obsłudze grup roboczych. Nim pogrążysz się w lekturze szczegółów, zapoznaj się z ramką "Pakiet biurowy na miarę potrzeb". Kryjąc w sobie kwintesencję naszych testów, pozwoli oszacować przydatność poszczególnych pakietów do Twoich potrzeb. Jeśli jednak nie przywiązujesz wagi do wyszukanych opcji i poleceń, zdecyduj się na najtańszy produkt.
Rozdział II Pakiety office
EDYTOR TEKSTU - Znaczne ulepszenia interfejsu
Łatwość obsługi
Przy tworzeniu nowych dokumentów wszystkie aplikacje stwarzają możliwość założenia pustego dokumentu lub sformatowanego szablonu (także zawierającego predefiniowany tekst). W WordPerfekcie okno dialogowe nowego dokumentu pozwala dzielić istniejące szablony według określonych kategorii. Gdy zechcesz przejść do innej kategorii, musisz kliknąć rozwijaną listę. Pod tym względem programiści Corela nie zachowali konwencji Windows - pole listy zamyka się w momencie, gdy użytkownik zwalnia przycisk myszki. Ze względu na swoją obszerność lista sprawia wrażenie mało przejrzystej. Przydatna okazuje się możliwość wyboru spośród kategorii innych składników pakietu. WordPerfect otwiera ją wówczas automatycznie w danej aplikacji.
Także Microsoft Word pozwala klasyfikować szablony, lecz kategorie identyfikuje z folderami zapisanymi na twardym dysku. Aby utworzyć kategorię, użytkownik jest zmuszony sięgać po zewnętrzne narzędzie obsługi plików, np. Eksploratora. Katalogowanie szablonów nie jest możliwe w Wordzie Pro. Tu użytkownik ma do dyspozycji tylko jedną, ogólną kategorię do wszystkich szablonów.
Dobrą obsługą kategorii szablonów wykazał się Star Office. Gdy zdecydujesz się utworzyć dokument bazujący na szablonie, na ekranie pojawi się okno dialogowe mieszczące dwa oddzielne zestawienia. W jednym znajdziesz kategorie, w drugim zaś - listę szablonów. Podobne okno służy użytkownikowi przy zakładaniu nowych kategorii.
W dalszej kolejności przyjrzeliśmy się funkcjom do organizacji i dzielenia długich dokumentów. Pierwsze miejsca w tej konkurencji należą do Worda i WordPerfecta, które oferują niemalże identyczny zestaw narzędzi. Nieco bardziej spodobał nam się jednak Word, gdyż wszystkie potrzebne funkcje integruje w jednym, logicznie skonstruowanym menu. Dwa pozostałe edytory są pod tym względem mniej uniwersalne.
WordPerfect wyróżnił się wśród innych pokaźniejszym zbiorem funkcji do sortowania liczb i słów względnie fragmentów tekstu. Jako jedyny potrafi sortować do oddzielnego pliku. Reszta edytorów - Word, Word Pro i Star Office - posiada dość proste narzędzia do sortowania, lecz powinny one zadowolić większość użytkowników.
Ten, kto projektuje broszury i tym podobne dokumenty, ma do czynienia z tzw. polami tekstowymi, które umożliwiają ustawianie tekstu w określonej pozycji w dowolnym miejscu arkusza. Najbardziej elastyczne są pola tekstowe WordPerfecta. Można np. nadawać im tytuły i importować do nich tekst bezpośrednio z innych plików tekstowych. Aplikacja ma ponadto bazę efektów specjalnych, m.in. tekst ukośny. Wprawdzie wszystkie opisane funkcje są możliwe do zrealizowania w Wordzie, lecz wiążą się z większym nakładem pracy. Word, podobnie jak Star Office, zabłysnął za to możliwością tworzenia łączy między polami tekstowymi. Dzięki temu można sprawić, by wprowadzany tekst "przepływał" z jednej ramki do drugiej - jedna z najważniejszych operacji w składzie publikacji. Opcja łączenia pól tekstowych istnieje także w programie Word Pro. Edytor oferuje szereg ciekawych funkcji, których nie ma u konkurentów, np. definiowalny stopień cieniowania.
Ten, kto dużo pisze, musi często przemieszczać się między dokumentami. Nawigacja po wielu dokumentach jest najlepiej rozwiązana w edytorze WordPerfect - na pasku są wyszczególnione wszystkie otwarte pliki. Kliknięcie przycisku na listwie przywołuje na ekran żądany dokument. Podobną opcję oferuje Star Office, aczkolwiek integruje pasek dokumentów z paskiem zadań Windows. Opisane rozwiązanie ma znaleźć się w pakiecie Office 2000 Microsoftu.
Pamiętajmy jednak, że przy wielu otwartych aplikacjach i dokumentach tekstowych listwa szybko się zapełni, co znacznie utrudni odszukiwanie potrzebnych obiektów.
Jedynym rozsądnym sposobem przemieszczania się między plikami okaże się wówczas menu okienkowe, obecne w pozostałych aplikacjach.
Funkcja autotekstu jest słabym punktem wszystkich porównywanych edytorów. Najlepiej jednak zaprezentowała się w Wordzie i Star Office. Oba programy uzupełniają zdefiniowane uprzednio skróty - robią to automatycznie lub pojedynczo na polecenie użytkownika (klawisz [F3]). Ponadto dają możliwość klasyfikowania autotekstów w dowolnych kategoriach.
Drobną niespodziankę kryją w sobie Star Office i WordPerfect. Pozwalają bowiem wstawiać do edytowanych dokumentów adresy bezpośrednio ze zintegrowanej książki adresowej. Star Office wykazuje się przy tym większą zręcznością, gdyż automatycznie znajduje w książce zaznaczone fragmenty tekstu. W WordPerfekcie użytkownik musi własnoręcznie szukać adresów.
Operacje na zaznaczonych blokach tekstowych oraz zaznaczanie tekstów podoba się najbardziej w Wordzie. Pod tym względem edytor zachowuje się nadzwyczaj intuicyjnie. Dwukrotne kliknięcie myszką zaznacza całe słowo, zaś trzykrotne - cały akapit. Podobne możliwości oferuje również WordPerfect, z tą różnicą, że ich realizacja zajmuje aplikacji znacznie więcej czasu.
Zaznaczanie całych słów w Wordzie Pro jest możliwe przy wciśniętym klawiszu [Ctrl]. Szybkie podświetlanie zostało tu zintegrowane również w menu kontekstowym. Star Office jest mniej elastyczny w zaznaczaniu tekstów. Wprawdzie trzykrotne kliknięcie myszką podświetla cały wiersz, lecz brakuje szybkiego zaznaczania akapitu. Ponadto kursor myszki nie zmienia swego kształtu, co stanowi dodatkowe utrudnienie przy przemieszczaniu tekstu metodą "przeciągnij i upuść".
Edytor tekstu powinien zawierać moduł sprawdzania pisowni oraz słownik wyrazów bliskoznacznych, tzw. tezaurus. Największe wrażenie wywarły na nas pod tym względem Word i WordPerfect. Aplikacja Microsoftu może pochwalić się największymi słownikami i największą wydajnością przy sprawdzaniu i korygowaniu tekstów. Piszących w językach obcych, zainteresuje zapewne Word Pro. Oferuje on najwięcej modułów językowych - w wersji standardowej pięć: angielski, niemiecki, francuski, włoski i hiszpański. Po zainstalowaniu odpowiedniego modułu także polski. WordPerfect umieszcza wykaz synonimów przy dolnej krawędzi okna roboczego. Dzięki temu słownik nie zasłania tekstu, jak w konkurencyjnych edytorach. Tutaj tezaurus pojawia się w oddzielnym oknie.
Pod względem łatwości obsługi wygrywają Word 97 i Star Office 5.0. Okna dialogowe słowników są bardzo podobne w obu aplikacjach. Niektórzy producenci zintegrowali sprawdzanie pisowni w menu kontekstowym (przywoływanym prawym klawiszem myszki), lecz żaden z nich nie zastosował podobnego rozwiązania dla tezaurusa. Tylko Word Pro pozwala umieścić odpowiednie przywołanie w menu podręcznym.
Formatowanie
Opcje selekcji fontów i rozmiarów czcionek są podobne w trzech edytorach - Word, WordPerfect i Star Office.
Są zlokalizowane na pasku narzędzi w górnej części obszaru roboczego. Tylko Word Pro umieszcza kontrolki czcionek w dole ekranu - tam, gdzie w większości programów znajduje się wiersz stanu. Wprawdzie okno edytora sprawia wrażenie bardziej przejrzystego, lecz w konfiguracji standardowej użytkownik jest zmuszony pracować bez informacji statystycznych, np. takich jak aktualny numer strony, wiersza i kolumny. Pozytywne wrażenie wywiera opcja wyboru czcionki w edytorze WordPerfect. Przykłady napisów pomagają użytkownikowi w szybkim doborze właściwego kroju czcionki. W pozostałych edytorach wygląd czcionki można ocenić dopiero po sformatowaniu wybranego fragmentu tekstu. Poza wymienioną zaletą okno dialogowe wyboru czcionek w WordPerfekcie nie wypadło najlepiej. Aby poustawiać wszystkie parametry formatu czcionki, użytkownik musi przedrzeć się przez cały szereg poleceń menu. Jak udowadniają pozostali konkurenci, przy pomocy zakładek można scalić grupy poszczególnych funkcji w jednym oknie dialogowym. Dzięki temu można jednocześnie ustawić takie parametry, jak np. typ czcionki, style, odstępy między znakami i kerning. Koncepcja połączenia opcji jest najlepiej widoczna w Wordzie Pro. Wszystkie parametry formatu czcionki mieszczą się tu w jednym oknie dialogowym. Dodatkowo znajdziemy w nim opcje akapitu, np. wcięcia, odstępy i obramowania.
WordPerfect ma najlepiej rozwiązaną opcję tabulatory. Oprócz tabulatorów względnych (definiowanych względem marginesu lub krawędzi strony) edytor wspomaga opcję dowolnego wyboru znaków wiodących. Produkty konkurencji (za wyjątkiem Star Office) dopuszczają wyłącznie predefiniowane znaki.
Edytory Word Pro i WordPerfect dają użytkownikowi największe możliwości formatowania znaków i akapitów względnie najwygodniejszy dostęp do opcji formatowania. WordPerfect przenosi na ekran znaki sterujące, związane z formatowaniem dokumentu. Zatem oglądając wyniki swojej pracy użytkownik widzi elementy odpowiedzialne za wygląd poszczególnych obiektów. Format (fragmentów) dokumentu może - w razie potrzeby - modyfikować bezpośrednio na edytowanej stronie, usuwając bądź wstawiając odpowiednie znaki sterujące. Dlatego pod względem formatowania WordPerfect wspiął się na pierwsze miejsce rankingu, mimo iż okna dialogowe nie są nazbyt uniwersalne. Najwygodniejszy zaś okazał się Word Pro, gdyż udostępnia wszystkie opcje formatowania z poziomu jednego okna dialogowego.
Możliwości konfiguracyjne
Przez długi czas Word miał przewagę nad innymi edytorami ze względu na bogate możliwości pod kątem dostosowywania programu do potrzeb użytkownika. Jako jedyny w swoim rodzaju oferował zarówno konfigurowalne menu i paski narzędzi, jak też elastyczny, prosty i jednolity w całym pakiecie język do tworzenia makr (łącznie z oddzielnym edytorem). Jednak projektanci z konkurujących firm nadrobili swoje zaległości. Makrojęzyk jest obecny również w edytorach WordPerfect, Star Office i Word Pro. StarBasic w pakiecie Star Office oraz Lotus Script w edytorze Word Pro (ten pozwala nawet korzystać z kontrolek ActiveX) oferują możliwości, które są porównywalne z językiem Worda. Nieco gorzej wypadł makrojęzyk WordPerfecta, gdyż nie jest zorientowany obiektowo.
Menu i paski narzędzi dają się konfigurować we wszystkich testowanych edytorach, jednak prowadzenie w kategorii objął Word Pro, ponieważ został wyposażony w najlepszy edytor menu. Oprócz tego pozwala w prosty sposób dostosowywać menu kontekstowe.
Grupy robocze
Zdecydowanym liderem w tej dyscyplinie okazał się Word Pro z pakietu Lotus SmartSuite. Właściciel dokumentu określa współużytkowników oraz zakres modyfikacji, jakich mogą dokonać na danym pliku. Oprócz tego Word Pro posiada funkcje do podziału dokumentów np. na grupy robocze. Opcja konsolidowania grupy pozwala scalać modyfikacje dokonane przez kilka osób.
Star Office, Word i WordPerfect dysponują znacznie skromniejszymi narzędziami usprawniającymi redagowanie dokumentów w grupie. Zmiany w tekście można śledzić na podstawie barwnych znaczników, potem zaakceptować lub odrzucić modyfikacje.
Ponadto możliwe jest porównywanie gotowych dokumentów. Prawa dostępu i edycji, określonych plików trzeba nadawać za pośrednictwem sieci lub systemu operacyjnego. W każdym z edytorów można zabezpieczyć dokument za pomocą hasła.
Integracja z Internetem
Tworzenie stron w formacie HTML jest możliwe we wszystkich edytorach, jednak gotowe witryny wyglądają w przeglądarce często inaczej, niż w oknie edytora. Producenci pakietów biurowych próbują poradzić sobie z tym problemem na różne sposoby.
Przykładowo edytor Star Office zakłada umowne wyróżniki (tzw. tags), które wprawdzie poprawiają wygląd strony w pokładowej przeglądarce Star Office'a, lecz są ignorowane przez przeglądarki innych producentów. Obok standardowego eksportu do formatu HTML Corel oferuje eksport dokumentów z apletami języka Java. Dzięki temu pliki WordPerfecta są umieszczane w Internecie bez utraty elementów formatowania, aczkolwiek konieczna jest do tego przeglądarka obsługująca standard Java. Podobne rozwiązanie bazujące na apletach Java zastosowano w Wordzie Pro. Również w tym przypadku warunkiem oglądania dokumentów jest odpowiednia przeglądarka. Pakiet biurowy SmartSuite jest ponadto wyposażony w program FastSite do projektowania i tworzenia stron WWW. Narzędzie potrafi także konwertować pliki źródłowe do formatu HTML. Ostatnie miejsce w kategorii zajmuje tym razem Word, gdyż z funkcji internetowych oferuje jedynie eksport dokumentów do formatu HTML.
ARKUSZ KALKULACYJNY - Nieduże różnice w aplikacjach
Łatwość obsługi
Lotus 1-2-3 ma ulepszony mechanizm wprowadzania danych, tzw. SmartLabels. Bazuje on na dowolnie definiowanych słowach, które znacznie ułatwiają i przyspieszają generowanie wzorów. Dla przykładu wprowadzając słowo "SUM" w obszarze roboczym arkusza utworzysz formułę obliczającą sumę komórek podanych jako argument funkcji. Dodatkowo istnieje tu konfigurowalny przycisk "@" pozwalający wstawiać do arkusza często używane funkcje. Arkusze Excel, Quattro Pro i Star Office oferują funkcję automatycznego uzupełniania komórek na podstawie istniejących danych. Niestety, brakuje jej w Lotusie 1-2-3.
Każdy z testowanych arkuszy przedstawia wszystkie dostępne formaty komórek w jednym oknie dialogowym z zakładkami. W Lotusie 1-2-3 nie ma możliwości definiowania nowych formatów liczb. W specjalnych oknach dialogowych Excela i Star Office'a można przypisywać komórkom formaty warunkowe, by zwiększyć czytelność wprowadzanych wartości. Gdy komórka obierze ustaloną wartość lub znajdzie się w określonym zakresie wartości, zostanie wyróżniona innym kolorem (lub inaczej). Formaty warunkowe nie dają się tak łatwo realizować w arkuszach Quattro Pro i Lotus 1-2-3.
Rysunek 1 Widok okna programu Excal
Jak wykazały nasze testy, wszystkie produkty dysponują wystarczającym zbiorem opcji formatowania. Pod względem łatwości obsługi czołowe miejsce przypadło ex aequo Excelowi i arkuszowi kalkulacyjnemu pakietu Star Office.
Zakres funkcji
Nieprawdopodobnie dużo funkcji, bo ok. 500, oferuje Quattro Pro. Inne arkusze mają ich znacznie mniej: Lotus 1-2-3 oferuje ok. 340 funkcji, Excel - ok. 330, zaś w Star Office jest ich zaledwie 270.
Użytkowników korzystających ze scenariuszy najbardziej ucieszy funkcja Version arkusza Lotus 1-2-3. Zintegrowany w Excelu Menedżer scenariuszy nie uzyskał najwyższych ocen, gdyż ogranicza liczbę komórek scenariusza do 32. Lotusa 1-2-3 wyposażono w najlepsze funkcje pracy grupowej. Przy użyciu Lotus Notes kilku(nastu) użytkowników może wczytywać i edytować dane arkusza (sam arkusz jest wówczas zapisywany jako baza danych programu Notes).
Jako jedyny z testowanych arkuszy kalkulacyjnych Lotus 1-2-3 potrafi wczytywać dane bezpośrednio z Internetu. Dzięki temu można np. importować z sieci kursy akcji i inne informacje giełdowe. 1-2-3 odnajdzie żądaną tabelę na podanej stronie WWW, po czym zaimportuje ją do arkusza roboczego. Na życzenie użytkownika program może powtarzać wspomnianą operację, by aktualizować sczytane uprzednio dane. Oczywiście nie jest to możliwe w przypadku witryn generowanych dynamicznie.
Quattro Pro charakteryzuje się dobrym mechanizmem kontroli wersji. W ten sposób użytkownik zyskuje orientację w zmianach w poszczególnych komórkach.
Przy tak obszernej liczbie dostępnych funkcji użytkownik jest zdany na wydajny system pomocy, o ile chce w pełni wykorzystać dobrodziejstwa arkuszy kalkulacyjnych. Lotus i Corel proponują tzw. eksperta, który odpowiada na pytania sformułowane własnymi słowami. Dokumentacja została zintegrowana w systemie pomocy wszystkich arkuszy kalkulacyjnych, jednak najlepsze wrażenie wywiera system pomocy w Excelu.
Możliwości konfiguracyjne
Każdy z czterech arkuszy kalkulacyjnych pozwala rejestrować makra w celu automatycznego wykonywania powtarzających się operacji. Excel, Star Office, Quattro Pro i Lotus 1-2-3 oferują podobne narzędzia do tworzenia makr: edytor kodu źródłowego i edytor okien dialogowych. Makrojęzyk w Quattro Pro nie jest wystarczający dla profesjonalistów, nie można np. implementować hierarchii obiektowych i klasowych. Za to makra można pisać zarówno w makrojęzyku arkusza Quattro Pro, jak i w PerfectScript.
Paski narzędzi dopasowuje się do własnych potrzeb poprzez oddzielne okno dialogowe. Ten wygodny sposób jest dostępny we wszystkich testowanych arkuszach. Jednak nie wszystkie programy ułatwiają konfigurowanie menu. Bezproblemowo czyni się to w Excelu i Star Office, gdyż oba udostępniają edytory menu. Natomiast w Quattro Pro i Lotusie 1-2-3 modyfikacja menu jest możliwa tylko poprzez odpowiednie makra.
Na pierwsze miejsca w kategorii zasłużyły sobie Excel i Star Office, ponieważ oba proponują nadzwyczaj sprawne makrojęzyki i dają się łatwo konfigurować.
Funkcje baz danych
Arkusze kalkulacyjne często znajdują zastosowanie przy tworzeniu niewielkich zestawień tabelarycznych, gdyż aplikacje baz danych są zbyt obszerne do realizowania tak prostych zadań. Z tego względu ważnym kryterium oceny arkuszy kalkulacyjnych są łatwe w obsłudze opcje do filtrowania i sortowania danych. W Excelu, Quattro Pro i Star Office znaleźliśmy szereg specjalnych filtrów, które na życzenie wstawiają w nagłówku szpalty pole listy. Stąd można wybierać żądane kryteria filtrowania. Porównywalnej funkcji brakowało nam w Lotusie 1-2-3. Obsługa zapytań jest tu możliwa tylko przy użyciu zewnętrznego modułu lub zainstalowanych dodatków (add-in). Moduł zewnętrzny wczytuje w tle inne moduły bazy danych Lotus Approach. Wprawdzie możliwości zapytań są tu ogromne, lecz na kwerendy małego kalibru baza danych wydaje się zbyt ociężała. Program wczytuje się nader długo i niepotrzebnie zajmuje miejsce w pamięci roboczej komputera.
Jednak metoda Lotusa ma także swoje zalety. Moduł zewnętrzny pozwala w łatwy sposób generować na arkuszu roboczym formularze, a nawet raporty, które operują na tabelach Lotusa 1-2-3. Oprócz tego można tworzyć tabele skośne zarządzane dynamicznie, etykiety oraz korespondencję seryjną.
Instalowany oddzielnie dodatek kwerend tabelarycznych uruchamia się szybciej i dysponuje uniwersalnymi mechanizmami sortowania i filtrowania, lecz mogą okazać się mało poręczne do prostych operacji.
Oferta funkcji bazodanowych jest bardzo podobna we wszystkich testowanych arkuszach kalkulacyjnych. Pod względem interakcyjnej analizy danych na pierwszych miejscach uplasowały się arkusze Excel i Star Office. Oba są wyposażone w nadzwyczaj uniwersalne tabele przestawne, które umożliwiają szybkie i proste tworzenie elementów analizy. Na podobnych zasadach funkcjonują kwerendy w Quattro Pro z tą różnicą, że arkusz nie pozwala aktualizować tabel skośnych. Kreator tabel krzyżowych w Lotusie 1-2-3 nie jest nazbyt przekonywujący. Wymagający oddzielnej instalacji dodatek do tworzenia kwerend nawet nie daje możliwości powrotu do poprzedniej operacji. W zamian za to Lotus 1-2-3 wykorzystuje do analizy danych niektóre moduły bazy danych Lotus Approach, choć ich wczytywanie zajmuje trochę więcej czasu.
Grafika
Wszystkie testowane arkusze dają bardzo dobre możliwości graficzne. Jednakże tylko Excel potrafi umieszczać wykresy na własnych arkuszach roboczych - zakłada w tym celu specjalne arkusze graficzne. Lotus i Star Office wstawiają obiekty graficzne do istniejących arkuszy z tabelami, zaś Quattro Pro oprócz tego jest w stanie wyświetlać je w oddzielnym oknie.
Najlepszy kreator wykresów jest w arkuszu Quattro Pro - ma najwięcej opcji. Użytkownik może przykładowo zdefiniować schemat kolorów, według którego kreator sformatuje cały wykres. W przypadku pozostałych arkuszy kalkulacyjnych barwy gotowego wykresu trzeba zmieniać ręcznie.
Formatowanie gotowych wykresów zostało najlepiej rozwiązane w Lotusie 1-2-3, gdyż wszystkie opcje dostępne dla zaznaczonego obiektu zintegrowano w jednym oknie dialogowym, rozmieszczając na czytelnych zakładkach.
Wszystkie arkusze kalkulacyjne pozwalają użytkownikowi uzupełniać gotowy wykres o dodatkowe ciągi danych. Bardzo wygodna okazuje się metoda "przeciągnij i upuść", z której można w tym celu korzystać w Excelu i Star Office - wystarczy zaznaczyć myszką ciąg liczb i przeciągnąć na wykres. To samo rozwiązanie ("przeciągnij i upuść") zastosowano w arkuszu Quattro Pro, lecz występują błedy przy wyświetlaniu rozszerzonej osi X. Aby dołączyć nowe liczby do istniejącego wykresu w Lotusie 1-2-3, trzeba otwierać kolejne okno dialogowe.
Każdy z arkuszy kalkulacyjnych nie ma problemów z eksportem tabel do formatu HTML. Ponadto Excel i Star Office potrafią zapisywać wykresy tak, by mogły być zintegrowane z tabelami w HTML. W tym celu aplikacje konwertują wykresy na formaty plików graficznych - Excel zachowuje w formacie GIF, zaś Star Office w formacie JPG. Inne rozwiązanie zastosowano w arkuszu kalkulacyjnym Lotusa i Corela. 1-2-3 i Quattro Pro uzupełniają stronę HTML o aplet w języku Java. Oglądanie tego rodzaju witryn jest możliwe tylko przy użyciu przeglądarki wspomagającej standard Java.
Zwycięstwo w kategorii wykresów przyznajemy Excelowi, zaś dalsze miejsca kolejno arkuszom: Star Office, Quattro Pro i Lotus 1-2-3.
GRAFIKA PREZENTACYJNA - Lepsza integracja z Internetem
Łatwość obsługi
Przygotowanie nowej prezentacji jest podobne w Corel Presentations 8, Lotus Freelance Graphics 9.0 i Microsoft PowerPoint: okno dialogowe proponuje szereg predefiniowanych prezentacji, które można uzupełniać dowolnymi treściami. W ten sposób aplikacje generują nawet po 20 ekranów równocześnie pod wpływem jednego kliknięcia myszką - od powitania do konkluzji.
Kreator Star Office'a dysponuje zaledwie 8 wzorami prezentacji. Więcej wzorów znajdziesz w aplikacjach Microsoft PowerPoint i Corel Presentations.
Najlepszym kreatorem przeznaczonym do tworzenia całych prezentacji "zabłysnął" Lotus Freelance Graphics. Użytkownik ustala krok po kroku wszystkie szczegóły, łącznie z układem pojedynczych ekranów lub folii czy slajdów. Wybór slajdów w największym stopniu zadowoli biznesmenów.
W zakresie edycji i formatowania prezentacji pierwsze miejsce zajęły Corel Presentations i Lotus Freelance Graphics. Obie aplikacje łączą wszystkie opcje formatowania w obrębie Prezentacji i wyświetlają je na przejrzystych zakładkach w jednym oknie dialogowym. Microsoft PowerPoint i Star Office dzielą funkcje na kilka okien dialogowych. Każda z czterech aplikacji dba o urozmaicenie prezentacji, gdyż oferuje dużo efektów stosowanych np. przy przejściach między poszczególnymi slajdami.
Wstawianie nowego slajdu do prezentacji odbywa się podobnie we wszystkich testowanych programach. Użytkownik ma możliwość wyboru spośród wielu predefiniowanych wzorów wyglądu strony.
Rysunek 2 Widok okna programu PowerPoint.
Najmniejszą liczbą wzorów (tylko 5) dysponuje Corel Presentations. Inne programy proponują po ok. 20 wzorów.
Freelance Graphics radzi sobie najlepiej z uzupełnianiem prezentacji o kliparty. Wystarczy kliknąć ikonę grafiki i z okna dialogowego wybrać odpowiedni klipart. Czynność ta w innych programach wymaga kilku dodatkowych operacji.
Programy do prezentacji zawierają moduły do przedstawiania danych obliczeniowych w postaci wykresów dwu- i trójosiowych, jakie znamy z arkuszy kalkulacyjnych. W większości przypadków można nanosić na wykres te same elementy formatowania, które są dostępne w aplikacji arkusza kalkulacyjnego wchodzącego w skład pakietu. Wykres wstawia się na podstawie predefiniowanego wyglądu strony lub "dorysowuje", o ile nie był przewidziany na gotowym slajdzie.
W Star Office nie ma kreatora do sporządzania wykresu, zamiast tego program oferuje wykres standardowy - użytkownik musi go sformatować i odręcznie uzupełnić właściwymi liczbami. Słabą stroną Star Office'a jest również edytor danych wykresu: nim zabierzesz się do wstawiana liczb z kolejnego rzędu, zmusza Cię do wstawienia nowego wiersza. Programy konkurencyjne zadbały o bardziej przystępne rozwiązania.
Kreatora wykresów brakowało nam także w PowerPoincie 97. Podobnie jak w Star Office trzeba zadowolić się wykresem standardowym i modyfikować go według własnego uznania. Microsoft oferuje jednak lepszy edytor do danych graficznych.
Znacznie większy komfort przy tworzeniu wykresów zapewnia Lotus Freelance Graphics. Użytkownik ma dwie możliwości: importować gotowy rysunek lub wykres z arkusza Lotus 1-2-3, bądź skorzystać z kreatora, który pozwala definiować dane i dowolnie ustawiać elementy formatowania.
Także Corel Presentations dysponuje kreatorem wykresów, aczkolwiek ten nie jest tak bardzo rozbudowany jak poprzedni. Za to oferuje opcję, której nie znaleźliśmy w innych programach prezentacyjnych: na życzenie użytkownika wstawia do wykresu losowe dane. Potem trzeba zmodyfikować dane wykresu wyświetlone w oddzielnej tabeli. Kliknięcie wykresu przywoła na ekran opcje potrzebne do ustalenia parametrów graficznych. Funkcjonalne rozwiązanie, lecz zajmuje sporo cennego obszaru roboczego aplikacji.
Pod względem tworzenia wykresów prowadzi Lotus Freelance Graphics, tuż przed programami Corel Presentations i Microsoft Power Point. Ostatnie miejsce w tej konkurencji przypadło Star Office.
W pakiecie Star Office zabrakło także narzędzi do szybkiego tworzenia schematów organizacyjnych. Zmusza to użytkownika do odręcznego rysowania obiektów (np. prostokątów) i łączenia ich kreskami. Przy przesuwaniu obiektów aplikacja - niczym w programach do projektowania sieci przepływu - automatycznie dostosuje połączenia kreskowe do nowych pozycji.
Microsoft PowerPoint tworzy schematy organizacyjne za pomocą zewnętrznego programu Microsoft Organization Chart. Schematy konstruuje się z gotowych bloczków, nadając im odpowiednie atrybuty formatowania. PowerPoint na życzenie wkleja do schematu przykładowe dane.
Corel Presentations zawiera asystenta, który pozwala łatwo zmieniać wygląd schematów organizacyjnych. Dane schematu uzupełnia się bezpośrednio na tworzonym slajdzie. Metoda zaproponowana przez Corela jest szybsza i prostsza od poprzedniej. Poza tym gotowe schematy dają się uatrakcyjniać dzięki efektom trójwymiarowym zintegrowanym w aplikacji.
Nieco inny kreator schematów wchodzi w skład oferty Lotusa Freelance Graphics. Różnica polega na tym, iż nie można nanosić danych od razu na schemat, lecz trzeba wpisywać za pomocą oddzielnego edytora - jego zastosowanie zmniejsza komfort generowania schematów organizacyjnych.
W kategorii "łatwość obsługi" najlepszą ocenę przyznaliśmy Lotusowi Freelance Graphics. Tuż za nimi uplasowały się Corel Presentations i Microsoft PowerPoint. Ostatnią pozycję zajął Star Office.
Opcje prezentacji
Ważnym kryterium w ocenie programów prezentacyjnych jest zdolność przenoszenia gotowych prezentacji do innych komputerów. Asystent w Freelance Graphics spakuje prezentację na dyskietki i opatrzy ją specjalnym modułem wykonawczym. Dzięki niemu nie trzeba instalować pakietu Lotusa w komputerze docelowym.
Asystent Corel Presentations zapisuje skompresowaną prezentację w pliku EXE, który daje się uruchamiać w środowiskach Windows 95/98 i Windows NT.
Także prezentacje PowerPointa można odtwarzać w komputerach bez zainstalowanego oprogramowania biurowego Microsoftu. Kreator prezentacji przenośnych uzupełnia gotowe pliki modułem wykonawczym, który działa w Windows 95, 98 i NT.
Brak podobnego modułu w Star Office sprawia, że pokaz prezentacji jest możliwy wyłącznie dzięki komputerom, w których zainstalowany jest pakiet biurowy.
Każdy z testowanych programów do prezentacji grafiki umożliwia dwukierunkową nawigację po slajdach podczas odtwarzania prezentacji. Odpowiednie polecenia są zintegrowane w menu bądź w oknie dialogowym. Za pomocą kliknięcia myszką lub wciśnięcia klawisza można też przejść do następnego lub wrócić do poprzedniego slajdu.
Oprócz tego każda z aplikacji daje możliwość wskazywania istotnych elementów prezentacji oraz rysowania za pomocą prostych narzędzi graficznych. Nie zaobserwowaliśmy istotnych różnic podczas odtwarzania prezentacji w poszczególnych programach.
Udostępnianie prezentacji
Lotus Freelance Graphics oferuje dwie metody udostępnienia prezentacji w Internecie. Przy eksporcie w formacie HTML wykresy i inne ilustracje (np. kliparty ) są konwertowane do plików GIF. Alternatywnie można skorzystać z apletw Java, które, zintegrowane z plikami prezentacji, dbają o jej poprawne odtwarzanie (np. uruchomienie efektów animacyjnóych pomiędzy slajdami).
Corel Presentations proponuje aż trzy rodzaje eksportu. Oprócz zwykłego eksportu do pliku HTML, gdzie grafika jest konwertowana do formatu GIF, JPG lub PNG, program udostępnia aplet w języku Java. Animacje i efektowne przejścia między slajdami pozostają, lecz aplet wymaga przeglądarki obsługującej standard Java. Jeśli stawiamy na absolutną wierność odtwarzania, zapisujmy prezentację w formacie ShowIt. Internautom odwiedzającym Twoją stronę udostępnisz nie tylko coś dla oka, lecz także podkład muzyczny, ewentualne komentarze czy efekty akustyczne.
Przy zapisywaniu prezentacji PowerPointa w HTML-u pliki (podobnie jak w produktach konkurencji) są konwertowane do formatu graficznego. Całość można uzupełnić o adres poczty e-mail, link do oryginalnego pliku prezentacji lub adres URL witryny użytkownika. Oprócz tego asystent oferuje szereg funkcji pomocnych przy projektowaniu strony WWW, np. kreator spisu treści. Dodatkową opcją jest możliwość odtwarzania prezentacji za pomocą modułu PowerPoint Animation Player, aczkolwiek musi on być zainstalowany w systemie docelowym.
Możliwości Star Office'a są, w porównaniu z produktami konkurencji, dość ubogie. Program do prezentacji tworzy zwykłe pliki HTML konwertując slajdy do jednego z formatów graficznych.
Pierwsze miejsca w udostępnianiu prezentacji zajęły kolejno: Corel Presentations, Microsoft PowerPoint i Lotus Freelance Graphics, lecz różnice między poszczególnymi aplikacjami okazały się znikome. Na szczególną uwagę zasługuje produkt Corela, który - jako jedyny z testowanych - z gotowej prezentacji potrafi utworzyć plik EXE, działający w dowolnym komputerze z zainstalowanym Windows 95/98 lub NT.
ZARZĄDCA INFORMACJI OSOBISTYCH - Słaba strona wszystkich pakietów
Łatwość obsługi
Pod tym względem pierwsze miejsce należy do programu Lotus Organizer. Żaden z pozostałych PIM-ów nie oferuje tak intuicyjnego interfejsu. Microsoft Outlook szokuje wprawdzie liczbą dostępnych funkcji, lecz początkujący użytkownik nie poradzi sobie w ich gąszczu.
CorelCENTRAL obsługuje się dość łatwo - tu przewagę mają użytkownicy Netscape'a Navigatora. Projektanci Corela przejęli bowiem moduły kalendarza z przeglądarki internetowej. Są one dostarczone na płycie instalacyjnej pakietu biurowego. Jeśli zdecydujemy się korzystać z tych modułów, musimy liczyć się z wydłużonym czasem wczytywania.
Interfejs Star Office'a jest czytelny. Dzięki temu początkujący użytkownik nie powinien mieć problemów przy jego obsłudze. Za to pakiet nie oferuje aż tylu funkcji co produkty konkurencji.
Kalendarz
Organizer z pakietu Lotusa odpowiada za zarządzanie terminami. Program zawiera cyfrowy terminarz, który z wyglądu do złudzenia przypomina swoich "papierowych" kuzynów (projektanci zadbali nawet o takie szczegóły jak skoroszyt z dziurkowanymi kartami czy popularne "ośle uszy"). Aplikacja jest tak łatwa w obsłudze, że nie wymaga instrukcji ani plików pomocy.
Na pierwszej stronie terminarza umieszczono kalendarz roczny (zakres lat: od 1801 do 2099). By znaleźć się na stronie wybranego dnia, wystarczy jedno kliknięcie myszką. Organizer wyświetla kartki kalendarza w czterech widokach: dwudniowym, tygodniowym i dwutygodniowym oraz miesięcznym. Oprócz tego użytkownik ma do dyspozycji terminarz roczny. Wygodne jest przesuwanie terminów metodą "przeciągnij i upuść". Wszystkie terminy można przyporządkowywać wybranym kategoriom, by ułatwić ich katalogowanie i przeglądanie, np. można w prosty sposób rozdzielić terminy prywatne i służbowe. Można założyć kilka oddzielnych kalendarzy i (w razie takiej potrzeby) udostępniać wybrane z nich dane grupom roboczym.
Dobre wrażenie wywiera opcja terminów stałych (powracających w określonych odstępach czasu). Interwały między terminami można obierać na wszystkie sposoby. Ponadto Lotus Organizer zarządza zadaniami bez przypisanego terminu wykonania (możliwe jest katalogowanie zadań według kategorii i priorytetów). W programie jest zarządca kontaktów i rozmów telefonicznych. Umieszcza się tu notatki do przeprowadzanych rozmów. Charakterystyczną cechą Organizera jest możliwość łączenia ze sobą wszystkich elementów, czyli terminów, adresów, notatek i planowanych zadań.
Aplikacja oferuje bogaty wybór wzorów stron przydatnych do drukowania danych. Dzięki nim można szybko umieścić dane na kartkach terminarza. Ponadto możliwe jest zsynchronizowanie danych z niektórymi komputerami podręcznymi (3Com PalmPilot i Texas Instruments PS69xx).
Nowy moduł kalendarza w Star Office nie przypomina typowego wirtualnego notatnika, lecz nawiązuje w dużym stopniu do ogólnej koncepcji pakietu. Użytkownik musi więc poświęcić więcej czasu, nim zapozna się z interfejsem i opanuje obsługę programu. Zależnie od wybranego widoku, na ekranie prezentowane są dane: z jednego dnia, tygodnia roboczego (5 dni), tygodnia (7 dni) lub miesiąca. Zaletą PIM-u w Star Office jest to, że można definiować widoki według własnych upodobań.
Pewnym niedociągnięciem programu jest brak terminarza rocznego. Zarządca udostępnia tylko kilka prostych schematów do ustalania terminów stałych, które są przywoływane w określonych odstępach czasu. Do wyboru są interwały dzienne, tygodniowe, miesięczne i roczne. Można także katalogować i przeglądać terminy na podstawie ustalonych uprzednio kategorii. PIM Star Office'a zawiera uniwersalny moduł do planowania zadań. Listy zadań dają się sortować lub grupować według różnych kryteriów. Brak jest zarządcy kontaktów. Można drukować w trzech wariantach: terminy dnia, terminy dnia/zadania, terminy tygodnia.
Funkcję zarządcy informacji osobistych w pakiecie WordPerfect Suite przejmuje program CorelCENTRAL. Kalendarz jest rozbudowaną wersją terminarza, jaki znamy z przeglądarki Netscape Communicator. Świetnie nadaje się do zsynchronizowania terminów z innymi użytkownikami CorelCENTRAL poprzez Internet. Drobna wada: gdy zechcesz wstawić nowy termin, program musi wczytywać odpowiedni moduł Netscape'a, co wydłuża czas operacji. Ponadto jest to rozrzutne, by do ustalenia jednego terminu od razu wczytywać cały edytor HTML.
Wprawdzie CorelCENTRAL oferuje kilka widoków - dzień, tydzień, miesiąc i rok - na próżno szukać jednak terminarza rocznego. Moduły Netscape'a, które znalazły zastosowanie w CorelCENTRAL-u, proponują sprawne i uniwersalne definiowanie terminów stałych. Bardzo okrojone są tu jednak możliwości wyszukiwania (tylko wyszukiwanie ciągów znaków). Ponadto brakuje funkcji filtrowania terminów.
Zarządzanie listami zadań odbywa się na podstawie modułów Netscape'a, co spowalnia nieco ich wczytywanie. Także w tym przypadku zarządca udostępnia proste mechanizmy wyszukiwania i nie pozwala filtrować zadań według określonych kryteriów. Projektanci Corela zapomnieli o zarządcy kontaktów i nie rozbudowali opcji drukowania - do wyboru są proste zestawienia dzienne, tygodniowe, miesięczne i roczne.
Zarządzaniem informacjami osobistymi w pakiecie Microsoft Office 97 zajmuje się Outlook 97. Moduł kalendarza dysponuje widokiem dziennym, tygodniowym i miesięcznym. Brak jest kalendarza rocznego. Oprócz standardowych informacji (jak np. priorytet czy data ukończenia) listy zadań ewidencjonują kontakty, przebiegi kilometrów i informacje rozliczeniowe.
Terminy i zadania można grupować i filtrować według zdefiniowanych kategorii. Outlook zawiera najlepszy moduł do zarządzania adresami i kontaktami spośród wszystkich testowanych PIM-ów. Tym niemniej struktura menu wydała nam się mało przejrzysta, co utrudnia korzystanie z bogatego zestawu funkcji.
Outlook drukuje zestawienia dzienne, tygodniowe i miesięczne. Microsoft dostarcza szereg powszechnie stosowanych wzorów strony, więc możliwy jest wydruk na kartkach wpinanych bezpośrednio do terminarza.
Najmniej uniwersalny moduł kalendarza zaprezentował CorelCENTRAL. Przedostatnie miejsce należy do Office'a. Lotus Organizer wręcz urzeka łatwością obsługi i dobrym kalendarzem. Pod względem liczby oferowanych funkcji uległ jednak programowi Outlook 97 - ten z kolei jest trudniejszy w obsłudze.
Zarządca adresów
Moduł adresowy Organizera zawiera podstawowe funkcje. Umożliwia ewidencję adresów prywatnych i służbowych oraz łączenie zarejestrowanych osób w grupy. Listy adresowe są sortowane według nazwiska (lub innego pola danych) i gromadzone w oddzielnej teczce wirtualnego skoroszytu. Korzystając z Organizera można drukować etykiety lub koperty. Oprócz tego istnieje możliwość łączenia adresów z innymi elementami Organizera, np. terminami i kontaktami.
Pod względem elastyczności bazy adresowej żaden z testowanych programów nie dorównuje Star Office, gdyż zastosowano tu standardową bazę danych. Użytkownik może zatem definiować dowolne filtry i inne formularze. Można własnoręcznie projektować bazę (bez zagłębiania się w poznawanie aplikacji StarBase), by otrzymać formularz ze skąpymi możliwościami filtrowania i wyszukiwania.
Moduł adresowy programu CorelCENTRAL nie oferuje nazbyt wyszukanych funkcji. Tym niemniej pozwala grupować i filtrować adresy, a także kojarzyć je z innymi elementami programu. Nadzwyczaj łatwe okazało się tworzenie nowych pól, przeszkadzało wczytywanie dodatkowych modułów Netscape'a do wykonania niektórych czynności (np. przyporządkowania osobie z bazy adresów określonego zadania). Czas wczytywania i tym samym czas wywołania tak prostej funkcji jest zbyt długi. W skład pakietu Corela wchodzi jeszcze jeden program do zarządzania adresami.
Książka adresowa Outlooka zawiera bogaty zestaw funkcji, lecz obsługa nie jest najłatwiejsza. Użytkownik ma możliwość definiowania, w trybie projektowania, nowych pól bazy adresowej. Oprócz tego zarządca dysponuje mechanizmami do wyszukiwania i filtrowania adresów.
Najlepsza książka adresowa jest dostarczana wraz z programem Microsoft Outlook. Uniwersalny jest moduł Star Office'a, lecz użytkownik jest zmuszony własnoręcznie zaprojektować bazę adresową (za pomocą dostępnych narzędzi, w tym programistycznych). W przeciwnym razie musi zadowolić się skąpym formularzem, który może sprostać skromnym wymaganiom. Niewielkie zmiany konfiguracyjne dopuszcza zarządca adresów Organizera - jest nadzwyczaj intuicyjny i prosty w obsłudze. Więcej funkcji zawiera moduł CorelCENTRAL, ten z kolei jest wolniejszy.
Obsługa poczty e-mail
W tym względzie największe niedociągnięcie widać w pakiecie Lotusa. W Organizerze brakuje oddzielnego klienta poczty e-mail. Aby wysłać wiadomość, trzeba uruchomić zewnętrzny program mailowy. Przyjmowanie wiadomości bezpośrednio z poziomu Organizera nie jest możliwe.
Star Office należy do pakietów zintegrowanych, zatem klient poczty e-mail nie wchodzi w skład zarządcy informacji osobistych. Ponieważ pakiet biurowy został zaprojektowany z myślą o Internecie, moduł pocztowy jest bardzo obszerny i funkcjonalny. Przykładowo pozwala użytkownikowi definiować kryteria filtrowania i sortowania wiadomości. Program współpracuje z kilkoma skrzynkami pocztowymi i obsługuje wszystkie powszechnie stosowane protokoły.
Outlook 97 oferuje ten sam zakres funkcji, ale klient poczty e-mail jest znacznie lepiej zintegrowany z PIM-em. Możliwości CorelCENTRAL są identyczne jak w przypadku Netscape'a Communicatora, gdyż korzysta z jego modułów.
Grupy robocze
Do obsługi grup roboczych, które korzystają z poczty e-mail, najlepiej przystosowany jest CorelCENTRAL. Z kolei Lotus Organizer pozwala w łatwy sposób korzystać w sieci ze wspólnego kalendarza. Także Star Office dysponuje sprawnymi technikami do zarządzania terminami w grupach roboczych. Można założyć w tym celu serwer, na którym członkowie grupy roboczej utworzą własne kalendarze i udostępnią je pozostałym uczestnikom grupy. Oprócz tego istnieje oczywiście możliwość zdefiniowania praw dostępu do danych na serwerze. Funkcje grup roboczych oferowanych w Outlooku są ściśle powiązane z serwerem Microsoft Exchange.
INTEGRACJA - Star Office w czołówce
Jednolitość interfejsu użytkownika
Pierwsze miejsce w tej kategorii należy do Star Office'a. Nic dziwnego, w końcu stanowi pakiet zintegrowany w obrębie jednego okna - podczas pracy użytkownik ma wrażenie, że przez cały czas korzysta z jednej aplikacji.
Na drugim miejscu jest SmartSuite. Lotus w dużym stopniu ujednolicił wygląd interfejsu. Na przykład grafika w arkuszu kalkulacyjnym Lotus 1-2-3 jest formatowana za pomocą okna informacyjnego - tak samo jak zaznaczony tekst w edytorze Word Pro. Pozostałe pakiety biurowe usiłują zachować podobną jednolitość, jednak żaden z nich nie jest w tym na tyle konsekwentny co SmartSuite. Kolejnym argumentem przemawiającym za Lotusem jest SmartCenter. Umieszczony w górnej lub dolnej części ekranu umożliwia dostęp nie tylko do wszystkich aplikacji SmartSuite'a, lecz również bezpośrednio do stron WWW. Często odwiedzane witryny można przechowywać w jednej z szuflad, a SmartCenter zadba o automatyczną aktualizację ich zawartości. Oprócz tego narzędzie pozwala szybko odwoływać się do adresów i kalendarza. Dodatkowo program gromadzi notatki użytkownika (z podziałem na prywatne i służbowe). W pakiecie Corela brak jest takiego rozwiązania. Aby uruchomić aplikację z poziomu innej, wystarczy przejść do menu Plik * Nowy (File * New) i wybrać żądany plik lub szablon. Składniki pakietu WordPerfect Suite mają różny w wyglądzie i funkcjonalności interfejs. Niektóre elementy (np. menu i okna dialogowe) nie zostały w pełni ujednolicone.
Microsoft oferuje te same narzędzia i funkcje (np. kontrolę pisowni) w wielu aplikacjach pakietu Office. Mimo to ich okna dialogowe w poszczególnych programach wyglądają inaczej i proponują użytkownikowi inne opcje. Poza tym interfejs pakietu jest nadzwyczaj intuicyjny.
Wymiana danych
Dzięki technologii łączenia i osadzania obiektów (OLE) wszystkie pakiety biurowe umożliwiają przenoszenie danych między aplikacjami. Projektanci Star Office'a zaszli o krok dalej. Korzystając ze specjalnego okna i metody "przeciągnij i upuść" użytkownik przemieszcza wybrane pliki do otwartego dokumentu.
Najlepszą orientację co do składników pakietu dają Lotus SmartCenter i Star Office. Bardzo wygodny okazuje się szybki dostęp do adresów i terminów w pakiecie Lotusa.
Podręczniki i system pomocy
Żaden z producentów nie zadbał o to, by podręczniki dołączone do oprogramowania biurowego zawierały wyczerpujące informacje dla użytkowników o różnym stopniu zaawansowania. Instrukcje objaśniają jedynie podstawowe pojęcia i mają na celu ułatwić początkującym zapoznanie się z pakietem i jego aplikacjami.
Dostępna jest pomoc w trybie online, najlepsza w pakietach Lotus SmartSuite i Corel WordPerfect Suite. Gorzej wypadła pomoc w Microsoft Office i Star Office.
Rozdział III Podsumowanie
Zestawienie programów biorowych
Nazwa pakietu | Office 2000 Professional | WordPerfect Office 2000 | StarOffice 5.2 | SmartSuite 9.6 ME |
| Serwis |
| Serwis telefoniczny | 0801 308 801 | 0713 477 279 | nie odpowiada | nie odpowiada |
| Serwis online | obszerny, polski | słaby, angielski | obszerny, angielski | słaby, angielski |
| Instalacja |
| Podręcznik | przeciętny, polski | dobry, angielski | mierny, polski | dobry, angielski |
| Wybór instalowanych składników | bardzo dobry | bardzo dobry | dobry | dostateczny |
Zajmowane miejsce na dysku | 239 MB | 280 MB | 170 MB | 268 MB |
Czas instalacji | 7 minut 50 sekund | 5 minut 45 sekund | 3 minut 50 sekund | 5 minut 30 sekund |
Odinstalowanie/pozostałości | jest/16 MB | jest/16 MB | jest/54 MB | jest/8 MB |
Użytkowanie pakietu |
Język pakietu | polski | angielski | polski, pomoc mieszana | angielski |
Asystent | bardzo dobry | dobry | dobry | dobry |
Ujednolicony sposób obsługi | bardzo dobry | dobry | doskonały | bardzo dobry |
Sprawdzanie pisowni | bardzo dobre | doskonałe | angielski, inne języki, bez polskiego | angielski, inne języki, bez polskiego |
Sprawdzanie gramatyki | dobre | angielski, inne języki, bez polskiego | brak | brak |
Słownik wyrazów bliskoznacznych | bardzo dobry | angielski, inne języki, bez polskiego | angielski, inne języki, bez polskiego | angielski, inne języki, bez polskiego |
Wbudowany język programowania | VBA | PerfectScript/VBA | StarOffice Basic | LotusScript |
Rejestrowanie makr | bardzo proste | proste | proste | proste |
Edytor tekstu | Word 2000 | Correl WordPerfect 9 | StarWriter 5.2 | Lotus Word Pro 9 |
Tworzenie i edycja dokumentów | bardzo łatwe | doskonałe | łatwe | wiesza się |
Wstawianie i edycja tabel | doskonałe | łatwe | łatwe | wiesza się |
Liczba szablonów | bardzo duża | bardzo duża | mała | wiesza się |
Proste DTP (kilka kolumn, ilustracje) | bardzo dobre | bardzo dobre | dobre | wiesza się |
Odczyt/ zapis popularnych formatów | mało | dość dużo | bardzo dużo | wiesza się |
Korespondencja seryjna | doskonała | dostateczna | słaba | wiesza się |
Automatyczne formatowanie | doskonałe | słabe | mierne | wiesza się |
Tworzenie i edycja nowych stylów | bardzo proste | doskonałe | bardzo proste | wiesza się |
Różne rodzaje widoków dokumentu | dużo | dużo | kilka | wiesza się |
Tworzenie własnych szablonów | bardzo proste | doskonałe | bardzo proste | wiesza się |
Edycja pasków narzędzi | doskonała | doskonała | dobra | wiesza się |
Drukowanie | bardzo dobre | bardzo dobre | dobre | wiesza się |
Arkusz kalkulacyjny | Excel 2000 | Corel Quatro Pro 9 | StarCalc 5.2 | Lotus 1-2-3 9.6 |
Tworzenie i edycja arkuszy | bardzo łatwe | bardzo łatwe | łatwe | bardzo łatwe |
Liczba szablonów | bardzo mała | bardzo duża | mała | mała |
Liczba wykresów | bardzo duża | dość duża | dość duża | dość duża |
Wstawianie grafiki/funkcje rysowania | doskonałe | bardzo dobre | słabe | mierna |
Odczyt/ zapis popularnych formatów | dość dużo | dużo | bardzo dużo | dość dużo |
Praca na kilku arkuszach | doskonała | doskonała | mierna | dobra |
Automatyczne formatowanie | bardzo dobre | bardzo dobre | brak | brak |
Automatyczne wypełnianie komórek | bardzo dobre | doskonałe | doskonałe | brak |
Liczba funkcji | bardzo dużo | bardzo dużo | wystarczająco dużo | bardzo dużo |
Edycja pasków narzędzi | bardzo dobra | doskonała | dobra | dostateczna |
Możliwość wstawiania map | przeciętna, bez polskiej | dobra, bez polskiej | brak | przeciętna, bez polskiej |
Drukowanie | bardzo wygodne | bardzo wygodne | wygodne | doskonałe |
Baza danych | Access 2000 | brak w pakiecie | StarBase 5.2 | Lotus Approach 9 |
Tworzenie i edycja tabel | doskonałe | brak w pakiecie | wygodne | mierne |
Tworzenie i edycja formularzy | doskonałe | brak w pakiecie | wygodne | dobre |
Tworzenie i edycja kwerend | doskonałe | brak w pakiecie | wygodne | brak |
Tworzenie i edycja raportów | doskonałe | brak w pakiecie | wygodne | dobre |
Odczyt/zapis popularnych formatów | mało | brak w pakiecie | bardzo dużo | bardzo dużo |
Grafika prezentacyjna | PowerPoint 2000 | Corel Presentation 9 | StarImpress 5.2 | Lotus Freelance 9 |
Tworzenie i edycja prezentacji | doskonałe | proste | łatwe | bardzo proste |
Liczba szablonów | bardzo duża | duża | dość duża | bardzo duża |
Dołączanie obrazów, dźwięku, animacji | doskonałe | proste | bardzo proste | bardzo proste |
Drukowanie (drukarka, przeźrocza) | bardzo dobra | bardzo dobre | dostateczne | dobre |
Terminarz | Outlook 2000 | CorelCENTRAL 9 | StarSchedule 5.2 | Lotus Organizer 4.1 |
Intuicyjność obsługi | bardzo dobra | dostateczna | dostateczna | doskonała |
Kalendarz | bardzo dobry | dobry | dobry | doskonały |
Kontakty (książka adresowa) | doskonała | dobra | dobra | bardzo dobra |
Planowanie zadań | bardzo dobre | dobre | dobre | bardzo dobre |
Poczta e-mail | doskonała | brak | dobra | inny program |
Ocena jakości | 5,38 | 4,01 | 3,88 | 2,72 |
Jakość | bardzo dobra | dobra | dobra | dostateczna |
Cena/jakość | niedostateczna | dostateczna | celująca | niedostateczna |
Cena | 3611 zł | 2037 zł | 610 zł | 2625 zł |
Wykres przedstawiający ceny pakietów office
Wykres przedstawiający oceny pakietów office
